جابه جایی مایع گوش و سرگیجه
+0 به یه ن
گوش داخلی از دو بخش شنوایی و تعادلی تشکیل شده است. این بخش ها شامل یک سری حفرات و دهلیزهایی هستند که با اسامی مختلف نامگذاری شده اند. به عنوان نمونه، حلزون گوش مسئول شنوایی و کانال های نیم دایره ای مسئول شناخت وضعیت و حفظ تعادل هستند.
درون این ساختارها که در گوش داخلی قرار دارند، پر از مایع است. نام این مایع اِندولنف است. در حقیقت، جا به جایی مایع اندولنف درون سیستم های تعادلی ( دستگاه وستیبولار) در گوش داخلی، سیگنال های عصبی لازم را به مغز می فرستد. مغز بر اساس این سیگنال ها و سایر سیگنال های عصبی از سایر نقاط بدن مانند عضلات و مفاصل از وضعیت کنونی بدن و سر مطلع می شود.
حس تعادل چگونه حفظ می شود؟
در اواسط قرن نوزدهم میلادی با آزمایش هایی که روی کبوتر انجام شد، نقش کانال های نیم دایره ای موجود در گوش داخلی در حفظ تعادل مشخص گشت. وقتی کانال های نیم دایره ای در گوش داخلی یک کبوتر مختل می شد، سر کبوتر به همان سمت حرکت هایی عجیب انجام می داد.
به عبارت دیگر مشخص شد که کانال نیم دایره ای سیگنال های عصبی به مغز می فرستد که به حفظ تعادل سر و بدن می انجامد.
پیشرفت تحقیقات نشان داد درون هر یک از ساختارهای کانال های نیم دایره ای و همچنین کانال های پایینی آنها که اوتریکل و ساکول نام دارند، سلول های ظریف حسی قرار دارند. نوک این سلول های موهایی قرار دارند که با تغییر جهت آنها، روند ارسال پیام های عصبی دچار تغییر می شود.
همچنین برای افزایش دقت این سیستم روی محل تجمع سلول های حسی دارای مو را یک غشای محتوی کریستال های ظریف به نام غشای اتولیتیک فرا گرفته است. هر گونه جا به جایی این مایعات در گوش داخلی باعث تغییر حالت موهای موجود در نوک سلول های حسی می شود و بدین ترتیب مغز از حرکات بدن و وضعیت آن مطلع می شود.
اگر بخواهیم دقیق تر این سیستم را مورد ارزیابی قرار دهیم باید بگوییم:
? کانال های نیم دایره ای مسئول حس شتاب زاویه ای بدن و سر هستند
? اوتریکل و ساکول مسئول شناخت و ارسال سیگنال های عصبی مرتبط با شتاب خطی حرکت سر و بدن هستند
اگر سیستم تعادلی آسیب ببیند چه اتفاقی می افتد؟
سیستم تعادلی هر طرف از بدن به طور هماهنگ با طرف دیگر کار می کند. وقتی سر فرد به سمت چپ خم می شود، میزان ارسال پیام عصبی از گوش داخلی سمت چپ کم می شود وارسال پیام عصبی از دستگاه تعادلی سمت راست غالب می شود.
بدین معنا که سیستم های تعادلی گوش های چپ و راست بدن طوری کار می کنند که میزان کل پیام های ارسالی به مغز به یک اندازه باشد. اگر سیستم تعادلی یک طرف لطمه ببیند و هیچ پیامی به مغز نفرستد، گوش طرف مقابل که سالم است مدام به مغز پیام می فرستد. میزان این پیام ارسالی دو برابر حالت طبیعی است و مغز این پیام رو چنین تعبیر می کند که سر در حال گردش است و فرد احساس سرگیجه می کند.